Blue Monday en corona: extra depressieve dag of onzin?

Middenin de lockdown ook nog eens de depressiefste dag van het jaar. ‘Blue Monday’. Is dit écht het etmaal waarop alle ellende samenkomt en je het liefst in bed blijft liggen? Of is het gewoon een commerciële dag voor de portemonnee van de psycholoog? We duiken erin: 7 redenen voor en 7 redenen tegen deze donkere dag in donkere tijden.

Waar komt Blue Monday vandaan?
Allereerst iets over het ontstaan van deze dipdag. Blue Monday is ruim 15 jaar geleden in het leven geroepen door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Volgens zijn ‘formule’ zou de derde of vierde maandag van januari doomsday zijn.

Waarom deze dag wel bestaat
Blue Monday lijkt niet veel meer dan een hype. Maar dan toch: waarom zou Blue Monday een zetje in de verkeerde richting van een toch al sombere geest kunnen duwen?

• Januari is een rotmaand en ook nog eens in een rotperiode die corona heet. Op Blue Monday duurt die maand nog 2 weken. Kunnen we de tijd vooruitzetten?
  
• Maandag is de start van een nieuwe werkweek. Niet voor iedereen een hoogtepunt en al helemaal niet in de lockdown: de muren komen op je af en de kinderen ook. 
  
• De korte dagen zorgen voor een gebrek aan zonlicht. Daardoor pompt er te weinig vitamine D en serotonine door je aderen, wat weer een aanjager is voor Blue Monday’s grote broer: de WinterDip. Geen zonnetje aan de hemel, geen zonnetje in je hoofd. En hadden we daarbij opgeteld corona al genoemd? Precies.
  
•  Je hebt jezelf in het kader van ‘DryJanuary’ die lekkere ontknoping van een saaie dag ontnomen. Geen wijntje bij het eten, geen biertje op de bank. Hoe ontspan ik nu?
  
• De sportscholen zijn dicht en buiten is het koud. Niet bewegen of niet sporten verhoogt de kans op een depressie. 
  
• Goede voornemens blijken na 3 weken niet te zijn uitgekomen. Het schuldgevoel knaagt en je vindt jezelf een slapjanus.  
  
• Tot slot een puur psychologisch effect. Ook al vind je Blue Monday terecht onzin, je ontkomt niet aan de berichten over deze geestverlammende dag. Ongewild stuurt je hoofd gedachtes in een bepaalde richting: “Inderdaad, het gaat niet goed met mij”.

Waarom het eigenlijk onzin is 
Depressiviteit of somberheid is een serieus onderwerp en heeft een enorme impact op het leven. Daarnaast zijn de oorzaken divers en niet toe te schrijven aan een specifieke dag. Met of zonder corona. Dus, wel hierom is Cliff Arnall’s Blue Monday onzin:

• Voor Blue Monday is geen enkele wetenschappelijke onderbouwing. 
  
• Eerst was er vooral kritiek uit de academische wereld, tegenwoordig wordt deze dag niet eens meer serieus genomen.
  
• Veel mensen voelen zich inderdaad somber op Blue Monday, maar dat geldt ook voor de dag ervoor, de dag erna en volgende week.
  
• Blue Monday? Dit jaar gaan we vaccineren. Voor veel mensen betekent dat licht aan het einde van de tunnel. 
  
• Statistisch gezien is de kans klein dat jouw somberste dag op Blue Monday valt. Vervelende gebeurtenissen houden niet zo rekening met de factor ‘tijd’, waarvan deze pandemie een voorbeeld is. Tijd ontbreekt bovendien als belangrijke factor in Arnall’s formule. 
  
• Neerslachtige of depressieve gevoelens kennen biologische, sociale of psychologische oorzaken of een combinatie daarvan. Bijvoorbeeld door een gebrek aan basisvertrouwen of voor mensen die angstig zijn aangelegd. Corona kan juist in die gevallen extra stressverhogend werken.
  
• Blue Monday was vooral een marketingstunt van reisorganisatie Sky Travel om zonnige reizen te verkopen. In januari is de zomer ver weg, dus wie haalt het zonnetje niet graag naar voren? In deze tijd natuurlijk ongepast, omdat reizen wordt afgeraden. 
  

Conclusie: ‘onzin’, maar slecht?
Blue Monday is onzin, een hoax. Met bovenop misschien een heel dun laagje van enigszins steekhoudende argumenten. De vervolgvraag is belangrijker: is het fenomeen goed of slecht? Daarover verschillen de meningen. Zo vindt psycholoog Jean-Pierre van de Ven het een belediging voor mensen die depressief zijn. Anderen vinden het goed, omdat Blue Monday zorgt voor aandacht over dit onderwerp. Wat vind jij?